Dramatische taferelen rond de redding van de Belgisch-Franse bank Dexia,
afgelopen weekend. Het koortsachtige overleg in de nacht van zondag op
maandag deed denken aan de wijze waarop Nederland en België in september
2008 bankverzekeraar Fortis te hulp schoten.
Dexia en Nederland
Dexia heeft echter relatief weinig banden met Nederland. Particulieren
herinneren zich de bank wellicht nog van de pijnlijke
effectenleaseproducten. Die gaven de bank in Nederland zo’n slechte naam,
dat ze in 2006 is gestopt
met de commerciële activiteiten in Nederland op het gebied van sparen en
beleggen.
Enkele Nederlandse
gemeenten hebben geld gestald bij de inmiddels door de Belgische en
Franse overheid zwaar ondersteunde bank. Maar dat gaat om bedragen die voor
de Nederlandse economie als geheel weinig uitmaken.
Veel belangrijker is hoe de redding van Dexia uitpakt voor België zelf.
President-commissaris Jean-Luc Dehaene en bestuursvoorzitter Pierre Mariani
gaven maandag bij een persconferentie aan, dat toen zij in 2008 bij Dexia
aantraden, de situatie al dramatisch was: "Dexia was toen al geen bank
meer, maar een hefboomfonds", aldus
Dehaene.
Ofwel: de bank leende zelf veel geld met kortlopende leningen, die liefst 43
procent van de balans uitmaakten. Dat geld was onder meer belegd in leningen
aan gemeenten, steden en staatsobligaties van Zuid-Europese landen. Dexia
was al instabiel sinds de kredietcrisis van 2008. De oplaaiende
schuldencrisis in de eurozone werd de bank fataal.
Belgische staatsschuld
De Belgische tak van 'hedgefonds-bank Dexia' gaat over naar de Belgische
staat voor 4 miljard euro. Daarnaast moet België nog 54 miljard euro
reserveren voor de overige boedel.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) rekende er tot afgelopen september op
dat de Belgische staatsschuld de komende jaren zou stabiliseren op circa 95
procent van het bruto binnenlands product (bbp). Zie deze
grafiek. De miljardengaranties die voor Dexia zijn afgegeven kunnen de
staatsschuld echter makkelijk tot boven de honderd procent van het bbp doen
stijgen.
Kredietbureaus Moody's en Standard & Poors waarschuwden afgelopen week al
dat het Belgische kredietcijfer mogelijk neerwaarts wordt bijgesteld.
Moody's gaf afgelopen maandag aan dat dit ook voor de rating van het
Vlaamse Gewest geldt.
Hogere rentelasten
België heeft bij Moody's nog een Aa1 rating, de op één na beste score. Een
lager kredietoordeel betekent dat de Belgische staat mogelijk hogere
leenrentes moet betalen. De rente voor tienjarige
Belgische staatsleningen is opgelopen van minder dan 3,5 procent een
week geleden, tot circa 4 procent afgelopen maandag.
De Belgische premier Leterme gaf maandag aan dat de rentelasten die België
betaalt om de aankoop van Dexia te betalen, prima zijn op te vangen met de
te verwachten dividendinkomsten van de bank.
Staatsschuld en economische groei
Moody's
stelt daarentegen dat de reddingskosten wel degelijk hogere
financieringslasten voor België kunnen meebrengen. Die zorgen mogelijk voor
problemen met het onder controle houden van de staatsschuld en kunnen de
economische groeivooruitzichten schaden.
Tot nog toe deed België, afgezien van de hoge staatsschuld en het ontbreken
van een nationale regering, het niet slecht volgens internationale
instanties. Het IMF becijferde in september bijvoorbeeld nog dat de
Belgische economie in 2012 met 1,5 procent kan groeien, een fractie harder
zelfs dan de Nederlandse economie. Zie deze
grafiek.
Het echte risico voor Nederland bij de redding van Dexia ligt dan ook bij een
substantiële verzwakking van de Belgische economie. Dit risico is tweeledig:
via de handel en via de financiële banden.
Tweede exportpartner
België is, na Duitsland, de belangrijkste individuele exportpartner van
Nederland. Van de totale Nederlandse export van 371 miljard euro in 2010,
ging 41 miljard euro of 11 procent naar België, blijk uit gegevens van het CBS.
Minstens zo belangrijk zijn de beleggingen van Nederlandse banken,
verzekeraars en pensioenfondsen in België. Uit gegevens van De Nederlandsche
Bank (DNB),
blijkt dat Nederlandse financiële instellingen begin dit jaar voor 95
miljard euro in België hadden belegd. Om een idee te geven: dat is 16 keer
zo veel als de Griekse beleggingen van Nederlandse banken, verzekeraars en
pensioenfondsen.
Opvallend is wel dat de bulk beleggingen in de Belgische private sector
betreft, te weten 69 miljard euro. In Belgische overheidsschulden (18
miljard euro) en banken (8 miljard euro) waren begin dit jaar minder grote
bedragen gestopt. Ofwel, vooral als de reële economie in België geraakt
wordt, krijgt Nederland last.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl